PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Ptolemy, Almagesti (tr. Sicily c. 1150)

Vatican, BAV, Vat. lat. 2056 · 17r

Facsimile

Rursus demonstrandum quoniam eque distantium eque … distantium] corr. ex eque distandum V3 equidistancium V2 equidistantium F1 punctorum eius qui per media animalia circuli ab eodem tropico puncto ad meridianum facti anguli ambo simul duobus rectis sint equales. Esto enim eius qui per media animalia circuli periferia ABG, ABG] add. B V2 subiacente tropico puncto et assumptis in utrasque eius periferiis equalibus BD et BE, scribantur per D et E puncta et Z polum equinoctialem meridianorum circulorum periferie ZB ZB] ZD V2F1 et ZE; dico quoniam ZBB ZBB] ZDB V2F1 angulus et ZEG ambo simul duobus rectis sint equales. Est autem et hoc manifestum inde: quoniam enim D et E puncta equidistant ab eodem tropico puncto, equalis est DZ periferia periferia] add. ei V2F1 que est ZE et angulus ergo ZDB ZDB] add. angulo ZEB equalis est. Verum ZEB et V2 cum cum] om. V2 ZEG duobus rectis equales sunt. Quod oportebat ostendere.

His preconsideratis, esto meridianus quidem circulus ABGD, eius autem qui per media animalia semicirculus AEG, puncto A subiacente hiberno tropico, atque polo A, spatio vero tetragoni latere scribatur ABD ABD] BED V2 semicirculus. Quoniam ergo ABGD meridianus et per eius qui est ABG ABG] AEG V2 polos et per eius qui est BED scriptus est, tetartimorii ED periferia. Rectus est ergo DAE angulus, rectus autem premoncrate premoncrate] per premonstrata V2F1 et sub estivo tropico puncto factus. Quare oportebat ostendere.

Rursus esto esto] add. meridianus V2F1 quidem circulus ABGD, equinoctialis vero semicirculus AEG, et scribatur eius qui per media animalia AZG semicirculus ita, ut A punctum sit autupnale equinoctiale, poloque A spatioque tetragoni latere scribatur BZED semicirculus. Propter eadem ergo, quoniam ABGD et per eius qui est AEG et per eius qui est BED polo polo] polos V2F1 scriptus est, tetartimorii ZAZ ZAZ] et AZ V2F1 et ED. Quare et Z quidem punctum erunt erunt] erit V2 hibernum tropicum, periferia vero ZE demonstratorium demonstratorium] demonstratorum V2 graduum xxiii et li ad proximum. Et tota ergo ZED quidem periferia graduum est cxiii et li, angulus autem DAZ talium cxiii et li, qualium est unus rectus xc. Premonstrata Premonstrata] Propter premonstrata V2 vero rursum et qui sub vernali vernali] unali V3 equinoctiali puncto fit angulus reliquorum in duos rectos erunt erunt] erit V2 graduum lxvi xi xi] ix V2.

Rursus esto meridianus quidem circulus ABGD, equinoctialis quidem semicirculus AEG, eius vero qui per media animalia BZD, ut Z quidem punctum subiaceat autumpnale, periferia autem BZ primum unius dodecatimorii eius, scilicet quod Virginis, et B punctum principium manifestum quoniam Virginis. Polo autem rursus B, spatio vero tetragoni latere scribatur ITR ITR] ITEK V2 semicirculus et at iaceat at iaceat] adiaceat V2 RBT RBT] KBT V2 angulum invenire. Quoniam ergo ABGD meridianus et per eius qui est AEG et per eius qui est IER IER] IEK V2F1 polos scriptus est, tetartimorii quidem fit unaquaque BL BL] BI V2 et BT et SI SI] ei V2 EI F1 periferiarum. Propter descriptionem vero proportio eius que sub dupla periferiae BA ad eam que sub dupla periferie AI composita est ex proportione eius que sub dupla periferie BZ ad eam que sub dupla periferie TZ et proportione eius que sub dupla periferie TE ad eam que sub dupla periferie EI. Sed dupla quidem eius BA propter premonstrata graduum est xxiii, et que sub ipsa recta portionum xxiiii et xvi, dupla vero eius que est AI graduum clvi et xl, et que sub ea recta portionum cxvii et xxxi, et rursum quidem dupla eius que est ZB graduum lx, et que sub ea recta portionum lx, dupla eius que est ZT graduum cxx, et que sub ea recta portionum ciii et lv et xxiii. Si ergo rursum a proportione eorum que sunt xxiiii et xvi ad cxvii et xxxi dempserimus proportione lx ad ciii et lv xxiii, relinquetur proportio eius que sub dupla periferie TE ad eam que sub dupla periferie EI, que xlii et lviii ad proximum ad cxx, et est que sub dupla periferie EI portionum cxx, et ea ergo que sub dupla periferie TE eorumdem est xlii et lviii. Quare et dupla quidem periferie TE graduum est xlii ad proximum, ipsa vero TE eorumdem xxi, et tota ergo TER TER] TEK V2F1 quidem et ipsa et RBT RBT] KBT V2F1 angulus graduum cxi, propter preostensa vero et sub principio quidem Scorpii factus angulus equalium erunt erunt] erit V2 graduum cxi, utrumque autem eorum que sub principio Tauri et principio Piscium reliquorum in duos rectos graduum lxix. Quod oportebat ostendere.

Rursum in eadem descriptione ZB periferia subiaceat duorum dodecatimorum, dodecatimorum] dodecatimoriorum V2 ut punctus B principium sit Leonis, eisdem subiacentibus, dupla quidem eius que est BA graduum fit xli et que sub ea recta portionum xlii ii, dupla vero periferie AI graduum cxxxix et que sub ea recta portionum cxii xxiiii, et rursum quidem dupla periferie ZB graduum cxx et que sub ea recta portionum ciii lv et xxiii, dupla vero periferie ZT graduum lx et que sub ea recta portionum lx. Si ergo rursum a proportione eorum que sunt xlii et ii ad cxii et xxiiii dempserimus proportionem eorum que sunt ciii et lv xxiii ad lx, relinquetur proportio eius que sub dupla periferie TE ad eam que sub dupla periferie EI, que eorum que sunt xxv et liii ad cxx. Que ergo sub dupla periferie TE fit eorumdem xxv liii. Quare et dupla quidem eius que est TE graduum erunt erunt] erit V2F1 xxv ad proximum, ipsa vero TE eorumdem xii et dimidii. Tota ergo TR TR] TEK V2 quidem et ipsa et KBT angulus graduum cii et dimidii. Propter eadem ergo et ille quidem qui sub principio Sagittarii angulus continetur equalium cii et dimidii. Uterque eorum qui sub principio Geminorum et principio Aquarii in duos rectos graduum lxxvii et dimidii. Et demonstrata sunt nobis proposita, eodem quidem futuro ductu in amplius minoribus obliqui circuli portionibus, suffitiente vero ad ipsum negotii usum et ea que secundum unumquodque dodecatimoriorum expositione.

⟨II.11⟩

Deinceps autem demonstrabimus quomodo utique sumamus I I] in V2F1 dato climate ad orizontem eius qui per media animalia circuli factos angulos simplitiorem et ipsos habentes in ethodum in ethodum] methodum V2F1 reliquis. Quoniam ergo qui ad meridianum fuerit idem sunt eis qui ad eum qui a recta spera orizontem, manifestum. Causa vero sumendi et eos qui in climata in climata] inclinata V2F1 spera monstrandum rursus primum quoniam equidistantia puncta eius qui per media animalia circuli ab eodem