PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Ptolemy, Almagesti (tr. Sicily c. 1150)

Vatican, BAV, Vat. lat. 2056 · 75r

Facsimile

acronicton graduum erit xlv xiii, AB vero subiacente graduum lxxxi xliiii, et reliqua AL que prima acrinicto in apoguion graduum xxxvi xxxi.

His ergo subiacentibus, consideremus collectas ab ipsis differentias quesitarum secundum unamquamque acronicton zodiaci periferiarum modo tali. Adiaceat enim ex iiium acronictorum preiacente figura unius acronicti solius descriptio, et copulata recta AD, trahantur a punctis D et N in AT eductam catheti DF et XN. Quoniam ergo XE periferia graduum est xxxvi xxxi, erit utique et ETX angulus, qualium quidem sunt iiii recti ccclx, talium xxxvi xxxi, qualium vero ii recti ccclx, talium et ipse qui et secundum verticem ipsius DTF lxxiii ii. Quare et que quidem DF periferia talium est lxxiii ii, qualium qui circa DTF orthogonium circulus ccclx, que vero super TF reliquorum in semicirculum cvi lviii. Et earum ergo que sub ipsis rectarum DF quidem talium est lxxi xxv, qualium DT ypothenusa cxx, FT vero eorumdem xcvi xxvii. Quare et qualium est DT quidem recta vi xxxiii et dimidii, DA vero que e centro excentrici lx, talium et DF quidem erit iii liiii, FT vero similiter v xvi, et quoniam quod a recta DF sumptum ab eo quod a recta DA facit quod a recta FA, erit erit] add. et recta AF F1 quidem longitudine lix lii, tota vero XA, quoniam equalis est recta XF ei que est FT, talium lxv viii, qualium et NX dupla existens eius que est DF colligitur vii xlviii. Propter hoc autem et NA ypothenusa eorumdem erit lxv xxxvi, et qualium est ergo NA recta cxx, talium et NX quidem erit xiiii xvi, que vero super ipsam periferia talium xiii xl, qualium qui circa ANX orthogonium circulus ccclx. Quare et NAX angulus talium est xiii xl, qualium iio recti ccclx.

Rurusm quoniam qualium est TE que ex centro excentrici lx, talium est et NX quidem ostensa est vii xlviii, recta vero XT similiter x xxxii, et tota quidem erit XTE eorumdem lxx xxxii, propter hoc autem et NE ypothenusa lxxi ad proximum, et qualium est ergo NE recta cxx, talium et XN quidem recta erit xiii x, que vero super ipsam periferia talium xii xxxvi, qualium qui circa ENX orthogonium circulus ccclx. Quare et NEX angulus talium est xii xxxvi, qualium ii recti ccclx, eorumdem vero erat et NAX angulus xiii xl, et reliquus ergo ANE angulus, qualium quidem sunt duo recti ccclx, talium est i iiii, qualium vero iiii recti ccclx, talium o xxxii, tantorum ergo est et KS zodiaci periferia.

Adiaceat ergo simul figura continens secunde acronicti descriptionem. Quoniam ergo ZX graduum subiacet xlv xiii, erit utique et XTZ angulus, qualium qualium quidem sunt iiiior recti ccclx, talium xlv xiii, qualium vero duo recti ccclx, talium et ipse et qui secundum verticem ipsius DTF angulus xc xxvi. Quare et que quidem super DF periferia talium est xc xxvi, qualium qui circa DTF orthogonium circulus ccclx, que vero super FT reliquorum in semicirculum lxxxix xxxiiii. Et earum ergo que sub ipsis rectarum DF quidem talium lxxxv x, qualium DT ypothenusa cxx, recta vero FT eorumdem lxxxiiii xxxii. Quare et qualium est DT quidem recta vi xxxiii et dimidii, DB vero que ex centro excentrici lx, talium et DF quidem erit iiii xxxix, recta vero FT similiter iiii xxxviii, et quoniam quod a recta DF sumptum sub eo quod a recta DB facit quod a recta BF tetragonum, erit et FB quidem longitudine lix xlviii, tota vero XB, propter equalem esse FX ei que est FT, talium lxiiii xxvii, qualium et NX dupla existens eius que est DF colligitur ix xviii. xviii] corr. ex lxviii V3F1 Propter hoc autem et NB ypothenusa eorumdem erit lxix vi, et qualium est ergo cxx recta NB, talium et NX quidem erit xvii ix, que vero super ipsam periferia talium xvi xxvi, qualium est qui circa BNX orthogonium circulus ccclx. Quare et NBX angulus talium est xvi xxvi, qualium ii recti ccclx. Rursum quoniam qualium est ZT que e centro excentrici lx, talium et NX quidem ostensa est ix xviii, ZT vero similiter ix xvi, et tota quidem erit XTZ eorumdem lxix xvi. Propter hoc autem et NZ ypothenusa lxix lii, et qualium est ergo NZ ypothenusa cxx, talium et NX quidem erit xvi ad proximum, que vero super ipsam periferia talium xv xx, qualium est qui circa ZNX orthogonium circulus ccclx. Quare et NZX quidem angulus talium est xv xx, qualium ii recti ccclx, eorumdem vero erat et NBX angulus xvi xxvi, et reliquus ergo BNZ eorumdem quidem i vi, qualium vero iiii recti ccclx, talium o xxxiii. Tantorum ergo est et LTH zodiaci periferia. Quoniam ergo et in prima acronicto eam que est KS invenimus o xxxii, manifestum quoniam ambarum periferiarum portionibus AE maior erit ad excentricum considerata prima datam datam] distantia F1 apparente et continebunt gradus lxviii lv.

Adiaceat autem et tertie acronicti descriptio. Quoniam ergo DPI DPI] et PI F1 periferia subiacet graduum xxxix xix, erit utique et PTI angulus, qualium quidem sunt iiii recti ccclx, talium xxxix xix, qualium vero iio recti ccclx, talium lxxviii xxxviii. Quare et que quidem super rectam DF periferia talium est lxxviii xxxviii, qualium qui circa DTF orthogonium circulus ccclx, que vero super rectam TF reliquorum in semicirculum ci xxvii, xxvii] xxii F1 et earum ergo que sub ipsis rectarum DF quidem talium lxxvi ii, qualium DT ypothenusa cxxi, DF vero eorumdem xcii l. Qualium ergo est DT quidem inter centra vi et xxxiii et dimidii, recta vero DG que ex centro lx, talium et DF quidem erit iiii ix, recta vero FT similiter v iiii. Et quoniam quod a recta DF sumptum sub ea quod a recta GD facit quod a recta GF, erit GF quidem recta lix li, reliqua vero GX, propter equalem esse TF ei que est FX talium liiii xlvii, qualium et XN dupla existens eius que est DF colligitur viiii xviii. Propter hoc autem et NG ypothenusa sit sit] fit F1 eorumdem lv xxv, et qualium est ergo cxx recta NG, talium et NX erit quidem xvii lix, que vero super ipsam periferia talium xvii xiiii, qualium est qui circa GNX orthogonium circulus ccclx. Quare et UGX UGX] NGX F1 angulus talium est xvii xiiii, qualium ii recti ccclx. Rursum quoniam, qualium est TI que ex centro excentrici lx, talium et NX quidem ostensa est viii xviii, recta vero TX similiter xviii, et reliqua quidem XI erit eorumdem xlix lii. Propter hoc autem et NI ypothenusa l xxxiii, et qualium ergo est cxx, NI recta, talium et NX quidem erit xlix xlii, que vero super ipsam periferia talium xviii liiii, qualium qui circa INX orthogonium circulus ccclx. Quare et NIX angulus talium est xviii liiii, qualium sunt ii recti ccclx, eorumdem vero ostensus est et NGX angulus xvii xiiii, et reliquus ergo GUI GUI] GNI F1 eorumdem quidem est i xl, qualium vero iiii recti ccclx, talium o l tantorum est ergo et MY zodiaci periferia.

Quoniam ergo et in secunda acronicto invenimus LTH portionum o xxxiii, manifestum quoniam coutrarumque periferiarum portionibus i xxiii minor erit apparente ad excentricum considerata secunda differentia et continebit gradus xcii xxi.

Secundum has autem ergo congregatas ii distantiarum zodiaci periferias et eas que natura rursum secundum excentricum subiacent assequentes preostenso istorum theoremati per quod et apoguion et excentroticos rationem demonstramus reperimus, ut non per eandem longam faciamus commemorationem, eam quidem que inter centra scilicet DK talium facta xi l, qualium est que ex centro excentrici lx, GM vero excentrici periferiam, hoc est eam que a tertia acronicto in periguion, graduum xlv xxxiii, a qua rursum et LB quidem fit graduum xxxviii lix, AL vero similiter xlii xlv. Istis autem similiter assequentes in eis que secundum unamquamque acronictio demonstrationibus invenimus reliquum examinatas quantitates cuiusque quesitarum periferiarum, eius quidem que est KS sexagesima xxviii, eius vero que est LTH equalia ad proximum similiter xxviii, eius autem que est MY sexagesima xl. Quorum ea quidem que prime et que secunde acronictoy componentes et facta sexagesima lvi apponentes eis que prime distantie zodiaci gradibus lxvii l ad excentricum examinate consideratam distantiam habebimus graduum lxviii xlvi. Ea vero que secunde et iiie acronicty componentes et factum gradum i viii auferentes ab eis que iuxta secundam differentiam apparent zodiaci gradibus xciii xliiii, ad excentricum rursum diligentur consideratam distantiam invenimus graduum xcii xxxvi, a quibus reliqui eadem demonstratione utentes et rationem excentroticis et apoguion examinavimus. Et invenimus quidem eam que inter centra que est DK talium xii ad proximum, qualium est KL que ex centro excentrici lx, GM vero excentrici periferia graduum xliiii xxi. A qua rursum et LB quidem fit graduum xl xi, AL vero similiter xli xxxiii. Quoniam autem istis reliquum quantitatibus et observate prius trium acronictorum apparentes distantie consone deprehenduntur, per eadem faciemus manifestum. Adiaceat enim primi acronicti descriptio solum habens EZ excentricum, in quo semper fertur centrum epicicli. Quoniam ergo ATE angulus, qualium quidem sunt iiii recti ccclx, tali