magnitudines stellarum, arcum videlicet circuli magni per polos orizontis et Solem transeuntis in principio apparitionis sive sive] corr. ex sue occultacionis, arcum inquam qui inter Solem sub orizonte existentem et orizontem ipsum clauditur. Quem quidem arcum ex offitio suo, uti etiam superius in octavo libro, arcum visionis nuncupabimus. Qui quantus unicuique debeatur qualiterque proposito serviet nostro inferius aperietur.
⟨XIII.23⟩ 23. Arcum visionis studiose percontari.
Quemvis planetarum initio apparitionis sue aut occultationis observa, quantum videlicet a Sole secundum zodiaci longitudinem removeatur. Et si quam latitudinem habeat, addisce cuiuscumque partis an septentrionalis sive meridionalis existat. Observationes autem huiusmodi eo amplius laudabo quo Cancri viciniores sunt initio. In ipso autem Cancri principio comodissime habebuntur. Eo enim in loco dum Sol existit, aeri mediocris accidit serenitas. Inventa igitur distantia inter Solem et stellam primum apparentem, eas que duodecime duodecime] spelled duodetime octavi libri serviebant repete figuras, primam quidem si latitudine careat planeta, secundam autem si latitudinem habuerit. Quid multis moror? Ad eam duodecimam prorsus refugias. Ibi enim quicquid facto opus est intueberis.
Invenit autem Ptolemeus Caldeorum vetustissimas ad hanc rem considerationes, quas in Syria habitas confitetur. Ex quibus trahitur quod Saturnus initio apparitionis sue in principio Cancri manens distat a Sole 14 gradibus. Iupiter autem primum apparens in eo loco distat a Sole 12 gradibus et tribus quartis unius gradus; Mars vero 14 gradibus et medietate gradus. Sed Venus in eo loco vespere oriens a Sole removetur 5 gradibus et duabus terciis gradus unius. Mercurius autem a Sole iam distans 11 gradibus et duabus terciis in dicto zodiaci loco constitutus serotinam habet apparitionem. Ex hiis distanciis unicuique planetarum suum visionis arcum elicuit: Saturno quidem 11 gradus, Iovi 10, Marti autem 11 gradus et dimidium fere, Veneri 5, et Mercurio 10. Constat igitur ex hiis arcum visionis Veneris minorem esse maxima eius latitudine, que reperitur 6 graduum et 20 minutorum dum in opposito augis epicicli fuerit. Quo fit ut ipsa quandoque mane appareat ante ortum Solis; quando tamen nondum ad oppositum augis epicicli pervenit. Unde etiam locum eius profundiorem oportet esse in ecliptica, volo dicere distantiorem a principio Arietis quam locum Solis. Quod utique miraberis nisi iam dictum Veneris singulare accidens inspexeris. Reliquis autem planetis hoc non reperitur commune. Cuilibet enim eorum maior debetur visionis arcus quam sit eius maxima latitudo. Nequaquam igitur mane apparebunt nisi Sol profundior in zodiaco quam aliquis eorum reperiatur.
⟨XIII.24⟩ 24. Quantus arcus ecliptice Soli et planete primum apparenti aut disparenti interiaceat sive latitudinem ab ecliptica habeat sive non explorare.
Quod presens ad discendum proponit tres ultime octavi libri apertissime docuerunt. Eas igitur ne pluri obtundaris sermone consuluisse expediet.