motuum Mercurii cognoscendam, non erat via nisi primo locus longitudinis longioris aut propioris haberetur. Hic vero locus non nisi per duas elongationes maximas a medio loco Solis equales quidem et contrarias inveniri potuit. Dum enim huiusmodi due elongationes reperte fuerint et distancia locorum Solis mediorum dimidiata fuerit, punctus medius erit locus aut longitudinis longioris aut propioris. Verum non satis erit invenisse generaliter huiusmodi duas elongationes maximas equales et contrarias, scilicet quarum una sit vespertina et alia matutina, sed expediet ut ipse sint proprie et manifeste contrarietatis. Volo dicere ut una manifestum habeat augmentum et alia manifestum decrementum.

Et ut illud planius fiat in figura, sit circulus ecentricus equans motum centri epicicli ABGD super centro E, cuius diameter AEZG transeat per centrum mundi Z, lineaque BD orthogonaliter secet lineam AG in puncto Z. Erit itaque A longitudo longior equantis, G vero propior, sed B et D longitudines medie. Apud duo puncta A et G nulla est diversitas que propter ecentricum accidit, apud B autem et D maxima, sic quod procedendo ab A ad B continue crescit angulus huius diversitatis, a puncto vero B ad G continue decrescit, sed a G ad D rursus crescit, et a puncto D ad A decrescit. Diversitas autem que est propter epiciclum maxima procedendo ab A ad eum locum in quo epiciclus terre propinquissimus est continue crescit, ita ut secundum maiorem accessionem ad terram maior fit illa diversitas, et secundum minorem minor. Ponamus itaque epiciclum in arcu AB circulum LM super centro K. Ductis contingentibus ZL ZM et lineis EK, KL, KM, et ZN equedistante EK, erit ex supradictis ZN linea medii motus Solis et LZN elongatio matutina maxima a medio loco Solis ad hunc situm epicicli et angulus MZN elongatio vespertina. Et ad hunc modum in toto arcu ABG, elongatio matutina maxima constabit ex angulo diversitatis diversitatis] maxime add. but then del. ecentrici et angulo diversitatis maxime epicicli; longitudo vero vespertina maxima residuum erit post ablationem anguli diversitatis ecentrici ab angulo diversitatis epicicli maxime. Sed huius contrarium accidet in semicirculo GDA. Procedente vero epiciclo versus B utriusque diversitatis angulus crescit. Et propterea longitudo matutina manifestam habet causam crementi sui; unde facile in hoc situ considerari potest longitudo matutina maxima. Longitudo vero vespertina incerti et dubii crementi erit aut non manifesti. Licet enim angulus KZM crescat, tamen cum hoc etiam angulus NZM crescit, qui quidem demendus est ab angulo KZM ut relinquatur longitudo vespertina. Accidet itaque in certo loco arcus AB ut quantum addit crementum anguli KZM tantum fere minuat angulus KZN. Incertum itaque erit quando planeta in hoc situ epicicli maximam habeat longitudinem vespertinam, ymo in pluribus