PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Johannes Regiomontanus, Epitome Almagesti

Venice, BNM, Fondo antico lat. Z. 328 (1760) · 43v

Facsimile

3 gradus minuenda a medio Lune et Solis esset 2 gradus addenda medio eius. In tali distantia centri epicicli ab auge ecentrici foret foret] fieret W 10 gradus. Ex angulo itaque AEB 10 graduum invenires arcum KH gradum unum et semis fere sive faceres opus per lineas sive per tabulas. Et ex angulo BER trium graduum invenires arcum KT 40 graduum fere. Ideoque arcus HT argumenti medii fieret 38 gradus et semis fere, cum quo tanquam argumento equato si queres equationem, invenires 2 gradus 54 minuta loco trium graduum. Iam fieret error in minutis 6, que quasi quintam unius hore faciunt.

⟨V.13⟩ 13. Regulas Ptolemei fabricare.

Tres regulas planas superficierum paralellogramarum longitudinis 4 cubitorum grossitudinis sufficientis ut sine tortura manere possint invenias. In dimidio latitudinis cuiuscumque cuiuscumque] misspelled cuiuscumsque recta linea ducatur, quas quidem lineas presentes in margine signent AB, AD, CDE. Earum fortior AB atque grossior basi FG equedistanti orizonti infigatur perpendiculariter ita ut in foramine B circumvolvi possit. In alia vero, que sit AD, due pinne contineantur cum foraminibus more regule in astrolabio. Sint vero AB et AD coniuncte sibi in A ita ut AD volvi possit super axe in A fixo per modum cruris in circino. Longitudini AD equalis sit longitudo AC. Longitudo vero regule tertie, scilicet CE, sit equalis lateri quadrati inscriptibilis circulo cuius semidiameter est AD. Sitque CE CE] iter. but then del. coniuncta regule AB in C ita ut CE volvi possit super axe in C fixo. Et sit regule CE portio CD equalis linee AC divisa in 60 partes equales, de quibus habebit tota CE 84 et 51 minuta. Regula etiam CE sit cavata usque ad lineam CE ita ut extremitas regule AD equitare possit super linea CE. Lineam autem AB orthogonalem esse super superficiem orizontis probabit perpendiculi officium. Et factum est.

⟨V.14⟩ 14. Latitudinem Lune maximam elicere.

Ptolemeus in Alexandria, cuius latitudo ab equinoctiali dicitur 30 graduum et 58 minutorum, observavit Lunam cum regulis dum esset in principio Cancri in extremo sue latitudinis versus septentrionem. Invenitque distantiam Lune a polo orizontis 2 graduum et octave unius per observationem cum regulis. Nam elevavit regulam DA cum pinnulis donec vidit per foramen pinnularum Lunam, et fini D adhibuit lineam CE. Et per cordam CD reperit arcum 2 graduum et octave unius. Et quia tam parvam distantiam habuit a cenith et fuit polus ecliptice tunc in superficie meridiei, qui erat circulus altitudinis, si qua fuit diversitas aspectus Lune in circulo altitudinis, ipsa fuit insensibilis. Ideoque si 2 gradus et octavam octavam] this should be nominative, but it is accusative in the witnesses a 30 ⟨gradibus⟩ et 58 minutis demuntur, remanent 28 gradus 51 minuta et medium, que excedunt maximam declinationem, scilicet 23 gradus 51 minuta et tertiam unius, in 5 gradibus fere. Quare conclusit latitudinem Lune maximam esse gradus 5. Cognita maxima latitudine Lune, per eam fiunt latitudines eius alie ad quamcumque distantiam eius a nodo datam per viam qua in primo huius confecte sunt tabule declinationis ecliptice.

⟨V.15⟩ 15. Diversitatem aspectus Lune in circulo altitudinis concludere.

Consideravit Ptolemeus in 20mo annorum