Undecimus incipit.
⟨XI.1⟩ Ad occasiones diversi motus Iovis quibusdam preambulis pervenire.
Non est inter Martem et Iovem quo ad quo ad] perhaps corr. in quoad huius rei inquisitionem aliqua varietas nisi quod habitudines extremitatis noctis aliter incidunt, quod quidem huiusmodi scientie qualitatem non alterat. Tribus propositum nostrum absolvemus consideracionibus, quarum una Ptolemei fuit in anno 17 Adriani die primo mensis Athica undecimi transacto ante medietatem noctis una hora equali. Et videbatur Iupiter per instrumentum in 23 gradibus et 11 minutis Scorpionis. Secunda fuit consideratio in anno 21o Adriani 13mo die mensis Baba, secundi scilicet, transacto duabus horis equalibus ante medium noctis, et videbatur stella Iovis in 7 gradibus et 54 minutis Piscium. Tertia vero fuit in anno primo Antonini vigesimo die mensis Athuz tertii transacto quinque horis equalibus post medium noctis, et videbatur stella in 14 gradibus et 24 minutis Arietis. Tempus autem quod a prima consideratione fluxit ad secundam fuit tres anni Egiptii, tres menses, 16 dies, 23 hore equales; quod vero fuit inter secundam et tertiam annus unus Egiptius, unus mensis, 7 dies, et 7 hore equales. Motus vero Iovis in primo intervallo temporis fuit 104 partes et 43 minuta, et motus medius longitudinis 99 partes et 55 minuta. In secundo autem intervallo motus Iovis verus 36 partes et 30 minuta; medius vero motus 33 partes et 26 minuta.
Hiis premissis procedamus per omnia sicut in Marte, describendo circulum ecentricum super cuius centro motus Iovis regularitatem habet, qui sit ABG. Et sit punctus A prime habitudinis, B secunde, G vero tertie. Intra hunc circulum sit centrum mundi punctus D, ducaturque linea DG donec occurret circumferentie in puncto E. A punctis item A et B due linee AD et BD protrahantur, et tres corde EA, AB, et EB, tres quoque perpendiculares AT, BH, BH] corr. in EH et EZ. Quia autem angulus BDG ex consideracionibus notus est, erit proporcio DE ad EH nota. Angulus vero BEG propter arcum BG est notus; quare residuus angulus EBH cognitus, et ideo proporcio BE ad EH nota. Unde BE linea respectu DE nota fiet. Item quia angulus ADG notus est per considerationes, erit etiam angulus ADE scitus, et ideo lineae lineae] corr. ex linea DE ad EZ proportio manifesta. Angulus autem AEG notus est propter arcum AG notum. Quare cum prius angulus ADE sit notus, relinquetur angulus DAE cognitus, et ideo proportio AE ad EZ inventa. Quare si EZ mediam posuerimus, veniet AE respectu DE nota, cuius quidem respectu etiam nota fuit linea BE. Unde BE et AE inter se note erunt. Est autem angulus AEB propter arcum AB notus, et angulus T rectus. Quare utraque linearum AT et ET respectu AE nota erit. Dempta igitur ET ex BE nota manebit BT cognita, propter quam et lineam AT nota erit linea AB respectu duarum linearum AE et BE. Ipsa autem linea AB nota est respectu diametri circuli ABG cum arcus AB numeratus sit, igitur et linea AE respectu eiusdem diametri fiet nota. Unde arcus AE cognitus habebitur, et consequenter totus arcus EABG, qui si semiperiferia fuerit, centrum ecentrici in sua corda